Dat het reukvermogen belangrijk is voor de kwaliteit van leven mag duidelijk zijn. Tijdelijk of langdurig niet kunnen ruiken heeft een grote invloed op hoe we zaken ervaren en kan ons sterk belemmeren in ons dagelijks leven.
Sinds de uitbraak van corona is ook bij het grote publiek duidelijk geworden dat reukverlies in verband kan worden gebracht met het dragen van een ziekte. In dit geval het coronavirus. Wetenschappers wisten echter al lang dat het reukvermogen gekoppeld kan worden aan onze fysieke en mentale gezondheid. Reukverlies is dus niet alleen aan de orde bij een COVID-19 besmetting maar ook bij vele andere ziekten.
Reukverlies en Alzheimer
Eén van de ziektes waarbij reukverlies een rol speelt is Alzheimer. De achteruitgang van de reukzin is een vroeg waarschuwingssignaal voor de ziekte van Alzheimer in zowel mens- als dierstudies. In een recente studie is dit nogmaals bevestigd. De resultaten in deze studie geven aan dat verlies van de olfactorische functie nauw verbonden is met zowel het niveau als de progressie van neuropathologische schade die wordt waargenomen bij de ziekte van Alzheimer. De studie levert nieuw bewijs dat kan verklaren waarom een slechter reukvermogen een vroeg waarschuwingssignaal is voor Alzheimer-gerelateerde stoornissen.
Reukverlies en Parkinson
Verlies van reukvermogen is een veel voorkomend, maar weinig opgemerkt symptoom dat jaren vóór motorische symptomen of een diagnose van Parkinson kan optreden. Sommige onderzoeken gebruiken geurverlies om mensen te identificeren die mogelijk risico lopen op de ziekte van Parkinson. Het is daarmee een bruikbare bio marker om de progressie en ernst van de ziekte te monitoren. Omdat dit symptoom vaak optreedt voordat motorische symptomen van de ziekte duidelijk zijn, is het testen van de reukzin in een vroeg stadium interessant als een mogelijke manier om op Parkinson te screenen. In een recent onderzoek van Japanse onderzoekers was de conclusie:
“Olfactorische disfunctie bij zowel mannen als vrouwen was ernstiger bij Parkinsonpatiënten met een eerdere diagnose dan bij patiënten die recent zijn gediagnosticeerd met Parkinson. De verminderde reukzin bij Parkinson kan dus in de loop van de tijd erger worden”
Er is ook een zeer interessante nieuwe studie over geur in relatie tot de ziekte van Parkinson. Deze studie is voortgekomen uit de observatie van Joy Milne, die ontdekte dat ze Parkinson bij individuen kan onderscheiden van een duidelijke lichaamsgeur voordat klinische symptomen optreden. Joy heeft erfelijke hyposmie – verhoogde reukzin – en ze ontdekte dat Parkinson een duidelijke geur heeft die het sterkst is waar talg zich op de ruggen van de patiënt verzamelt en minder vaak wordt weggewassen. Op basis van deze bevindingen hebben ze nu een nieuwe methode ontwikkeld om de ziekte van Parkinson op te sporen door talg te analyseren met massaspectrometrie. Interessant om te zien hoe iemand met een verhoogd reukvermogen kan leiden tot een nieuwe ontwikkeling in de vroege opsporing van Parkinson-gevallen.
Diabetes
Ook in het geval van diabetes kan er een verband aangetoond worden met reukverlies. Diverse studies hebben een verband gevonden tussen diabetes en reukstoornissen.
Een studie wees uit dat mensen met diabetes type 1 een slechter reukvermogen hadden dan mensen zonder diabetes. Uit veel onderzoeken blijkt dat hoe ernstiger iemands diabetescomplicaties zijn, hoe groter de kans op een verminderd reukvermogen.
Dementie en het verlies van reuk
Een slecht reukvermogen kan volgens studies een vroeg waarschuwingssignaal zijn voor dementie. Deze studie wees uit dat degenen die niet ten minste vier van de vijf veel voorkomende geuren konden noemen, meer dan twee keer zoveel kans hadden als degenen met een normaal reukvermogen om binnen vijf jaar dementie te ontwikkelen.
Ongeveer 78 procent van de geteste personen kon ten minste vier van de vijf gepresenteerde geuren noemen en had dus een normaal reukvermogen. 14 procent kon slechts drie geuren herkennen. 5 procent kon er maar twee noemen, terwijl 2 procent er maar één kon noemen, en 1 procent kon geen van de geuren bepalen.
Vijf jaar na de test was bij bijna alle mensen die geen enkele geur konden identificeren, dementie vastgesteld. Bijna 80 procent van degenen die slechts één of twee juiste antwoorden gaven, leed ook aan dementie.
“Deze resultaten laten zien dat het reukvermogen nauw verbonden is met de hersenfunctie en gezondheid”, zei de hoofdauteur van het onderzoek, KNO-arts Jayant M. Pinto, in een schriftelijke verklaring. “We denken dat specifiek het reukvermogen, maar ook de sensorische functie in het algemeen, een belangrijk vroeg teken kan zijn, waardoor mensen een groter risico lopen op dementie.
Taaislijmziekte en geurverlies
Taaislijmziekte (Cystic fibrosis) is een multisysteemziekte waarbij ook luchtwegklachten kunnen optreden zoals vastzittend slijm ophoesten en infecties van de luchtwegen. Twaalf tot 71% van de Taaislijmziekte patiënten meldt geurveranderingen. In deze studie werd onderzoek gedaan naar het verband tussen reukverlies en Taaislijmziekte. De conclusie van dit onderzoek is dat de meeste patiënten een relevante reukstoornis hebben, hoewel slechts een laag percentage een dergelijke verandering verklaart. Een zorgvuldige evaluatie met eenvoudige en snelle reuktesten helpt bij het selecteren van de patiënten die baat kunnen hebben bij specifieke therapieën.
Verliezen van reuk en het coronavirus
Het verliezen van reuk (en smaak) is een veelvoorkomend gevolg van een besmetting met het coronavirus. Ongeveer twee van de drie mensen die besmet raken met het coronavirus krijgen te maken met geur- en smaakverlies. Op onze website hebben we diverse artikelen geschreven die verder ingaan op het verband tussen COVID-19 en reukverlies. Lees hier meer over reukverlies door corona.
Reukvermogen en kanker
Bij mensen met kanker treedt ook vaak verandering/ vermindering van het reuk- en smaakvermogen op. Naast de aanwezigheid van een tumor kunnen er diverse oorzaken zijn die de reuk- en smaakzin beïnvloeden. Denk hierbij aan chemotherapie, radiotherapie, medicatie en inflammatie en metabole ontregeling. Volgens studies komt bij zo’n 55 tot 75% van de patiënten met kanker reuk- en smaakverandering voor.
Testen van het reuk- en smaakvermogen
In de meeste onderzoeken die wij hebben genoemd op deze pagina wordt er gebruik gemaakt van reuktesten. Een reuktest beoordeelt het vermogen van testpersonen om geuren te detecteren, te onderscheiden of te identificeren. De meest gebruikte reuktesten zijn de ODOFIN reuktesten die bekend staan onder de naam Sniffin’ Sticks maar ook de geurboekjes van Sensonics worden wereldwijd veel gebruikt door onderzoekers.
Daarnaast zijn er ook diverse smaaktesten voor het testen van het smaakvermogen.
Wilt u meer informatie over onze geur- en smaaktesten? Laat het ons dan gerust weten.
